opublikowano 11.08.2021
Jak wygląda dieta wątrobowa
Dieta w życiu każdego człowieka jest bardzo ważna. Powinniśmy codziennie zwracać uwagę na to, co jemy. Takie zachowanie jest szczególnie pożądane w przypadku chorób układu pokarmowego. Dieta wątrobowa ma na celu wsparcie działania tego narządu i do poprawienia stanu zdrowia. Co można na niej jeść? Czego unikać?
Rola wątroby w organizmie człowieka
Wątroba to bardzo ważny narząd. Bez niej układ pokarmowy nie działałby zbyt dobrze. Dlatego też należy o nią jak najlepiej dbać. Pełni ona wiele funkcji, które utrzymują organizm w ryzach. Uszkodzenie wątroby lub jej choroby mogą je mocno upośledzić. Wątroba bierze udział w bardzo licznych procesach metabolicznych. Jej najważniejsze zadania to:
- wytwarzanie i gromadzenie glukozy – jej nadmiar może prowadzić do stłuszczenia wątroby
- przekształcanie nadmiarów węglowodanów w tłuszcze,
- wytwarzanie żółci, dzięki której możliwe jest trawienie tłuszczów,
- detoks organizmu z nadmiaru toksyn; wątroba wykonuje ciężką pracę, gdy przesadzimy z alkoholem lub bierzemy duże ilości leków,
- produkcja niezbędnych białek do krzepnięcia krwi.
Prawidłowa praca wątroby zapewnia dobre samopoczucie i przyczynia się do utrzymania homeostazy organizmu. Warto więc o nią dbać i unikać nadmiaru cukrów, tłuszczów oraz alkoholu. One właśnie najgorzej wpływają na ten narząd i często przyczyniają się do różnego rodzaju schorzeń. Do problemów mogą przyczyniać się również leki. Dlatego też warto przeczytać o czymś, co nazywa się dieta wątrobowa.
Schorzenia dotykające wątrobę
Z funkcjonowaniem wątroby często związana jest nadwaga. Narząd nie radzi sobie z trawieniem ogromnych ilości węglowodanów i cukrów, więc nadmiar odkłada. Skutkiem tego może być otyłość lub nawet samo otłuszczenie narządu, o którym chory często nie wie.
Jeżeli pojawią się takie objawy, jak nagłe osłabienie, szybkie męczenie się, silne bóle brzucha oraz niestrawność, bezzwłocznie należy udać się do lekarza. Takie zachowanie sprawi, że choroby nie będą aż tak bardzo opłakane w skutkach.
Okazuje się, że chorób, które dotykają wątrobę jest bardzo wiele. Do najbardziej znanych należy marskość wątroby, która w zawrotnym tempie niszczy ów narząd. Jest ona często śmiertelna. Powoduje ją nadmierne spożycie alkoholu, leków lub WZW typu C. Czasem do tego schorzenia przyczynia się niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby.
Inne schorzenia, z którymi wątroba często musi się zmagać są:
- toksyczne uszkodzenie wątroby,
- rak wątroby,
- zapalenie wątroby,
- stłuszczenie wątroby,
- żółtaczka.
Czym jest dieta wątrobowa – najważniejsze zasady
Dietę wątrobową stosuje się najczęściej w przypadku pojawienia się schorzeń dotykających ten narząd. Stanowi ona niejako profilaktykę. Wspiera wątrobę w jej pracy i niweluje czynniki obciążające i szkodzące. Ponadto wyrównuje niedobory żywieniowe różnego rodzaju. Dieta ta może przyjmować różne formy i są one zależne od danej jednostki chorobowej. Osoba, która zdecyduje się na podjęcie czegoś takiego, jak dieta wątrobowa powinna stosować się do kilku, bardzo ważnych zasad. Należą do nich między innymi:
- częściej, ale po trochu (5 posiłków co 2-3 godziny) – śniadania trzeba spożywać od razu po obudzeniu, a kolacje 2 godziny przed pójściem spać,
- picie dużej ilości płynów (co najmniej 1.5 litra wody lub słabej herbaty ziołowej),
- unikanie spożywania zbyt dużej ilości pokarmów i przejadania się (pomóc może powolne jedzenie i przeżuwanie każdego kęsa).
- zakaz smażenia, lepiej potrawę ugotować w wodzie, na parzelub upiec w piekarniku,
- zastąpienie ostrych przypraw ziołowymi lub łagodnymi – pieprz oraz papryka chili nie służą wątrobie, tak samo jest w przypadku soli,
- odpowiednia temperatura posiłków – pokarmy zbyt gorące lub zbyt zimne negatywnie wpływają na pracę wątroby,
- częste spożywanie warzyw, na przykład w sałatkach,
- zakaz jedzenia owoców w ostatnim posiłku w ciągu dnia,
- ograniczenie słodyczy do raz w tygodniu.
Dieta wątrobowa – co można jeść
Najważniejszym pytaniem, które się zadaje jest: co można jeść na diecie wątrobowej? Jakie produkty są wskazane? Jak powinno wyglądać menu? Jak wiadomo, należy wziąć pod uwagę fakt, iż posiłki należy spożywać najlepiej 5-6 razy dziennie w podobnych odstępach czasowych. Najlepiej, jeśli będzie to co 2-3 godziny. Należy zadbać o to, by dieta lekkostrawna była dopasowana do różnych czynników, na przykład do stopnia zniszczenia narządu lub choroby, jaką został on dotknięty. Warto zwrócić uwagę na najbardziej wskazane produkty. Należą do nich na przykład niektóre zboża (wyroby z mąki pszennej, kasza jaglana oraz kasza manna) i chudy nabiał (mleko, maślanka, kefir, jogurt). W ostatnim przypadku bardzo wskazane są również wersje bez laktozy (szczególnie, gdy chory zmaga się z nietolerancjami pokarmowymi). Na diecie wątrobowej można również jeść odchudzone mięso oraz zupy, na przykład rosół, brokułowa lub pomidorowa. Wskazane są również ryby, jak flądra, dorsz, mintaj, szczupak lub sandacz. W menu również nie może zabraknąć:
- warzyw – ogórków, pomidorów, brokułów, szpinaków, buraków, pietruszki, kalafiora, selera,
- przypraw – cynamonu, wanilii, anyżu, goździków, oregano, majeranku czy koperku, ziemniaków gotowanych
- napojów, szczególnie wody niegazowanej, herbaty różnego rodzaju, soki warzywne i owocowe, kawa zbożowa,
- tłuszczy roślinnych, jak oliwa z oliwek lub olej rzepakowy (w małych ilościach, na przykład jako dressing do sałatki).
Takie zasady ma dieta wątrobowa. Jakie owoce można jeść? Czy w ogóle są wskazane? Jak najbardziej. Warto zapamiętać dwie zasady. Pierwsza: można je jeść maksymalnie 3 razy dziennie. Druga zaś dotyczy pór posiłków. Owoce warto jeść na śniadanie, zaś przy kolacji należy ich unikać. Jakie owoce będą najlepsze w przypadku diety wątrobowej? Szczególnie polecane są banany, pomarańcze, jabłka bez skórki, truskawki oraz mandarynki.
Dieta wątrobowa – zakazane produkty
Czego unikać przy diecie wątrobowej? Na to pytanie również warto poznać odpowiedź. Niektóre produkty należy jak najszybciej wyeliminować lub ograniczyć do minimum. Dzięki temu organizm od razu podziękuję za troskę o niego. Najważniejszym jest całkowite usunięcie alkoholu z menu. To on najbardziej przyczynia się do schorzeń wątrobowych i sprawia, że ma ona trudności w wypełnianiu swoich zadań. Niewskazane są również napoje gazowane, mocne herbaty, kawa oraz kakao. Warto również unikać słodyczy, szczególnie w dużych ilościach. Oprócz tego problematyczne są tłuste mięsa (wieprzowina, wołowina, baranina, gęsina oraz mięso kacze), ryby (łosoś, węgorz, śledź, sardynka, pstrąg) i zupy (gotowane na wywarach z kości i zabielane śmietaną; grochówka, fasolowa, grzybowa). Nie powinno się również jeść produktów z mąki razowej, otrębów, ciast i ciasteczek z cukrem. Ta sama zasada dotyczy również ostrych przypraw, do których należą pieprz, chili, papryka ostra, musztarda oraz gorczyca. Ponadto unikać należy:
- tłustych produktów mlecznych,
- mleka skondensowanego,
- serów,
- smalcu, słoniny, boczku,
- masła klarowanego,
- cebuli i czosnku,
- poru, kapusty,
- fasoli, grochu, groszku,
- kalarepy i rzodkiewki,
- śliwek, czereśni i wiśni,
- arbuza i gruszki.
W diecie wątrobowej jest zakaz smażenia. Taka forma obróbki może przyczynić się do uszkodzenia narządu lub po prostu do złego samopoczucia. Lepiej jest gotować na parze lub piec w piekarniku z małą ilością tłuszczu.