opublikowano 22.07.2021
Dieta lekkostrawna – podstawy, które ułatwią poznanie jej zasad
Dieta lekkostrawna, jak każda inna dieta ma za zadanie dostarczyć naszemu organizmowi energii oraz wszystkich niezbędnych do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu składników odżywczych. Istnieje wiele chorób czy momentów w życiu, kiedy zastosowanie diety lekkostrawnej jest konieczne dla utrzymania zdrowia, czy konieczności na przykład przeprowadzenia operacji.
Dieta lekkostrawna polega przede wszystkim na wyłączeniu z codziennego żywienia potraw ciężkostrawnych, które negatywnie wpływają na nasz organizm. Dieta lekkostrawna jest polecana także jako jeden z elementów leczniczych przy wielu chorobach dieto zależnych, jak na przykład wrzodach żołądka, zapaleniu jelit lub błony śluzowej żołądka, a także przy występowaniu biegunek, czy podczas rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych. Stosuje się ją także podczas przygotowania do operacji. Poleca się ją głównie osobom starszym, w podeszłym wieku, ponieważ produkty spożywane podczas stosowania diety lekkostrawnej nie obciążają żołądka, a co za tym idzie, nie pogarszają samopoczucia.
Co można jeść na diecie lekkostrawnej?
Głównym zadaniem diety lekkostrawnej jest odciążenie układu pokarmowego, aby ten mógł się zregenerować. Dieta ta powinna być normokaloryczna – pokrywająca całodobowe zapotrzebowanie energetyczne danej osoby – z uwzględnieniem aktywności fizycznej. Zachowanie kaloryczności posiłków na odpowiednim poziomie zapewni utrzymanie aktualnej masy ciała. W przypadku konieczności utraty masy ciała, warto skonsultować się z dietetykiem, który ustali właściwą kaloryczność, która pomoże zdrowo i bezpiecznie schudnąć, nie powodując efektu jojo.
Dieta łatwostrawna powinna być bogata we wszystkie składniki odżywcze, minerały i witaminy. Najważniejszym elementem jest zmiana nawyków żywieniowych i zmiana stosowanych technik kulinarnych, bo to właśnie sposób przygotowania potraw wpływa na to, czy potrawa jest lekko- czy ciężkostrawna.
Więc co można jeść w diecie lekkostrawnej?
Istotnym jest stosowanie produktów mocno rozdrobnionych, tak zwanych “papek”. Budynie z mięsa, kasz i warzyw czy ser twarogowy można spulchniać za pomocą ubitej piany lub namoczonej w wodzie lub mleku bułce. Posiłki warto przygotowywać na parze lub w “łaźni wodnej”. Przygotowywane produkty warto przecierać, miksować i rozdrabniać, by duże fragmenty nie drażniły układu pokarmowego. Dozwolone jest pieczenie w folii, rękawie lub pergaminie, ponieważ taka obróbka nie wymaga dodatku tłuszczu, a przygotowywany produkt jest miękki, ponieważ nie traci wody podczas obróbki. Nie powstają także ciężkostrawne produkty reakcji Maillarda, takie jak chrupiąca skórka. W diecie łatwostrawnej dozwolone jest także stosowanie takich technik kulinarnych jak pieczenie w naczyniach żaroodpornych, na ruszcie lub w opiekaczu elektrycznym. Można także smażyć “na parze” – najlepiej bez dodatku tłuszczu, ale dopuszczany jest dodatek niewielkiej ilości masła i pilnowanie, by jego temperatura nie przekroczyła 100 stopni Celsjusza. Tłuszcz w diecie powinno się ograniczyć, ale należy pamiętać, by całkiem go nie eliminować. Do potraw dodawać go należy po ich przygotowaniu – by nie został poddawany obróbce termicznej. Do zagęszczania potraw stosuje się zawiesinę mąki w wodzie lub mleku.
Zdecydowanie należy wykluczyć przygotowywanie potraw za pomocą smażenia, duszenia z dodatkiem tłuszczu i wcześniejszego obsmażenia produktów, pieczenia w tradycyjny sposób, zapiekania, grillowania, sporządzania zasmażek, odgrzewania i odsmażania. Wykluczyć należy także produkty powodujące nadmierne wydzielanie soków żołądkowych, czyli potrawy ostro przyprawione, tłuste. Unikać należy też dużych ilości błonnika pokarmowego. Wyeliminować należy także cebulę, czosnek i ogórki, warzywa kapustne i strączkowe.
Dieta lekkostrawna – co jeść i jak jeść?
Ważnym elementem diety lekkostrawnej jest przygotowywanie potraw na świeżo i nie przechowywanie ich w lodówce.
Należy pamiętać, by spożywać 4-5 posiłków dziennie, w regularnych odstępach czasu i w niewielkich porcjach. To ile powinniśmy jeść posiłków dziennie zależy od naszych możliwości organizacyjnych i potrzeb organizmu. Ostatni posiłek zaleca się przyjąć dwie godziny przed snem. Należy zadbać także o temperaturę spożywanych potraw – zbyt zimne i zbyt ciepłe mogą podrażnić ściany przewodu pokarmowego.
Co jest lekkostrawne?
Istnieje szereg produktów lekkostrawnych, których nie musimy obawiać się w diecie – o ile pamiętamy o podstawach stosowania technik kulinarnych. Wśród dozwolonych produktów znajdziemy między innymi jasne pieczywo, drobne kasze, biały ryż, drobne makarony, mleko i produkty mleczne, jaja, chude mięso i wędliny, warzywa gotowane, przetarte i zmiksowane, dojrzałe owoce bez pestek i skórki, delikatne przyprawy, woda, kompoty, rozcieńczone soki owocowe, a także dodawane na zimno do gotowych potraw tłuszcze: masło, śmietanka, oleje roślinne.
Dieta lekkostrawna – jadłospis
W celu uzyskania dobrze dopasowanego jadłospisu, koniecznym jest udanie się do dietetyka. To właśnie dietetyk weźmie pod uwagę wszystkie choroby współistniejące, które wymagają indywidualnego podejścia żywieniowego, przeanalizuje wyniki badań laboratoryjnych i dobierze przede wszystkim właściwą kaloryczność dopasowaną do potrzeb organizmu.
Poniżej znajduje się przykładowy jadłospis w diecie lekkostrawnej.
Śniadanie: jajecznica z dwóch jajek z natką pietruszki i pomidorem bez skórki, smażona na parze + mała bułka pszenna (kajzerka) + herbata owocowa bez cukru
II śniadanie: shake owocowy (jogurt naturalny, banan, maliny- przetarte maliny bez pestek)
Obiad: ryba gotowana na parze, puree ziemniaczane z koperkiem (tłuczone ziemniaki z mlekiem), gotowana marchewka z groszkiem, zabielana mąką z wodą + woda z cytryną i miętą
Podwieczorek: pieczona gruszka bez skórki z musem wiśniowym + biszkopty 3 szt.
Kolacja: pszenne pieczywo z serkiem śmietankowym, pomidorem bez skórki i sałatą + kawa zbożowa z mlekiem
Jakie zupy są lekkostrawne?
Kiedy nasz organizm cierpi z powodu dolegliwości żołądkowych, warto sięgnąć po dietę lekkostrawną, która z pewnością przyniesie ulgę w samopoczuciu. Zupy z reguły są lekkostrawne, lecz należy pamiętać o stosowanych technikach kulinarnych i używanych do ich przyrządzenia produktach. Nie musimy odmawiać sobie takich zup jak rosół, zupa pomidorowa, ogórkowa, krem z dyni, krupnik, czy zupa kalafiorowa. Poniżej znajdą Państwo dwa przepisy, które pomogą przygotować smaczną, lekkostrawną zupę.
Zupa pomidorowa, dieta lekkostrawna – przepis
Składniki: marchew, pietruszka, 5 pomidorów, 1 l bulionu warzywnego, 180 g jogurtu naturalnego, natka pietruszki, sól, pieprz.
Przygotowanie: warzywa obrać, umyć i drobno pokroić, gotować w bulionie. Pomidory sparzyć wrzątkiem, obrać ze skórki, dodać do gotującego się bulionu i gotować przez około 15 minut na wolnym ogniu. Doprawić do smaku. Zdjąć z ognia, zblendować, dodać jogurt naturalny (co pozwoli obniżyć temperaturę zupy) i natkę pietruszki. Gotowe!
Lekkostrawny rosół – przepis
Składniki: marchew, pietruszka, seler, 1 l bulionu warzywnego, makaron pszenny nitki, natka pietruszki.
Przygotowanie: warzywa obrać, umyć i pokroić w drobną kostkę. Gotować do miękkości w bulionie. osobno zagotować makaron (najlepiej go rozgotować, by uwolniła się skrobia oporna). Ostudzić i podawać z natką pietruszki.
Jak długo stosować dietę lekkostrawną?
Czas stosowania lekkostrawnej diety uzależniony jest od powodu, z jakiego ją stosujemy. Jeśli są to po prostu nasze nawyki żywieniowe, nie ma obaw co do czasu jej stosowania – w końcu to zdrowa dieta!
Jeśli stosowanie diety łatwostrawnej uzależnione jest od przebytego zabiegu operacyjnego – w zależności od zabiegu przyjmuje się, że przez około tydzień po powinno się przyjmować produkty o płynnej konsystencji, a dopiero po tygodniu powoli można wprowadzać do diety produkty o stałej konsystencji, lecz zachowując zasady diety lekkostrawnej.
