Blog

opublikowano 25.05.2021

Dieta dla cukrzyka

Dieta dla cukrzyka powinna służyć utrzymaniu optymalnej wagi i odpowiedniego stężenia glukozy we krwi, a także aby utrzymać właściwy poziom lipidów oraz lipoprotein. Warto wiedzieć, co jeść przy cukrzycy i jak powinien wyglądać jadłospis cukrzyka.

Co jeść przy cukrzycy?

W diecie dla cukrzyka dużą rolę odgrywa indeks glikemiczny. Jest to wskaźnik, określający szybkość wzrostu stężenia glukozy we krwi po posiłku w porównaniu do wzrostu, który następuje po przyjęciu węglowodanów w takiej samej ilości w postaci czystej glukozy. Według tego produkty dzielone są na 3 grupy:

• o niskim indeksie glikemicznym – do 50,
• o średnim indeksie glikemicznym – 50-70,
• o wysokim indeksie glikemicznym – powyżej 70.

Dieta cukrzyka powinna składać się przede wszystkim z produktów o niskim indeksie glikemicznym. Wysokim IG charakteryzują się węglowodany proste. Im ziarna są bardziej rozdrobnione, tym IG jest wyższy. Tak samo jest w przypadku temperatury – im jest wyższa i dłuższy czas obróbki termicznej, tym wyższy indeks glikemiczny. Zatem co jeść przy cukrzycy?

Dieta cukrzycowa – węglowodany

Dieta dla cukrzyka obejmuje węglowodany w objętości około 45% dziennej podaży energii.

Jadłospis dla cukrzyka może obejmować:

• zarodki pszenne,
• śniadaniowe płatki pełnoziarniste,
• otręby pszenne oraz owsiane,
• makaron razowy – ugotowany al dente,
• musli bez cukru,
• kaszę gryczaną,
• komosę ryżową.

W diecie cukrzycowej zaleca się spożywanie surowych warzyw i owoców, jednak nie należy przesadzać z tymi drugimi. Świetnym uzupełnieniem mogą być soki warzywne.

Dieta dla cukrzyka – tłuszcze

Tłuszcze w diecie osoby cierpiącej na cukrzycę, powinny być w takich samych ilościach, jak w przypadku osób zdrowych, czyli między 25 a 35%. Ważne, aby w większości źródło tłuszczów stanowiły oleje roślinne, ryby, pestki, awokado, orzechy i nasiona.

Dieta cukrzycowa – białka

Ilość białka ustalana jest indywidualnie do potrzeb każdej osoby chorej. Białko może stanowić od 15 do 30% objętości spożywanych posiłków. Potrawy z dużą zawartością białka wpływają na wydzielanie hormonów jelitowych, dzięki czemu pomagają w zmniejszeniu glikemii po posiłkowej.

Dieta cukrzycowa – cukry proste

Cukry proste w diecie dla cukrzyka należy ograniczyć. Ich podaż nie powinna przekraczać 10% wartości energetycznej diety. Produkty, które są bogate w cukry proste to: ciastka, cukierki, słodkie napoje itp. Takie produkty są wyłącznie źródłem pustych kalorii. Oprócz wysokiej wartości energetycznej, nie dostarczają żadnych ważnych składników pokarmowych.

Osoby, które nie są w stanie zrezygnować ze słodyczy, mogą rozważyć stosowanie słodzących substancji (niskokalorycznych), np. erytrytol, ksylitol, stewię w dawkach, które zalecane są przez producenta.

Dieta dla cukrzyka – fruktoza

Fruktoza charakteryzuje się wysoką słodyczą i jednoczenie niskim indeksem glikemicznym. Z tego względu w przeszłości zalecana była osobom z cukrzycą. Jednak ostatnie badania wykazały, że fruktoza może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Ustalono, że dzienne spożycie fruktozy nie powinno przekraczać 50 gram.

Jakie owoce może jeść cukrzyk? Między innymi czereśnie, brzoskwinie i wiśnie. Z kolei ograniczyć powinien daktyle, rodzynki czy suszone figi.

Dieta dla cukrzyków – błonnik pokarmowy

Błonnik pokarmowy, a zwłaszcza ten rozpuszczalny w wodzie, spowalnia proces opróżniania żołądka i trawienia oraz wchłaniania, co również obniża poposiłkową glikemię. Oprócz tego zwiększa objętość nas kałowych i zapewnia na dłużej uczucie sytości, dzięki czemu ułatwia kontrolowanie wagi.

Dieta dla cukrzyków zakłada spożycie błonnika pokarmowego w wysokości 25 gram na dobę. Jego dobrym źródłem są w szczególności produkty pełnoziarniste, otręby, płatki, warzywa, owoce i suche nasiona roślin strączkowych.

Jadłospis dla cukrzyka

Produkty o niskim indeksie glikemicznym:

• awokado,
• jaja,
• tłuszcze roślinne,
• orzechy włoskie, nerkowca, laskowe, migdały,
• warzywa tj. kalafior, szparagi, sałata, szpinak, fasola szparagowa, pomidory z brukselka, papryka, itp.,
• owoce tj. czerwona porzeczka, agrest, borówki, jeżyny, truskawki, grejpfrut, maliny, wiśnie,
• nasiona roślin strączkowych, np. soczewica, ciecierzyca,
• nabiał, np. twaróg chudy, serek wiejski, jogurt naturalny, kefir, mleko roślinne i spożywcze.

Produktu o średnim indeksie glikemicznym:

• bober surowy,
• bataty,
• groszek konserwowy,
• kasza gryczana, ryż brązowy, chleb orkiszowy, pumpernikiel, kasza bulgur,
• mango, kiwi, niedojrzały banan, świeży ananas, zielone i czerwone winogrona, morele i śliwki suszone,
• sok grejpfrurowy albo sok jabłkowy bez dodatku cukru.

Czego nie jeść przy cukrzycy?

Dieta przy cukrzycy nie powinna zawierać:

• rozgotowanej kaszy i ryżu,
• mąki pszennej, pieczywa pszennego,
• frytków,
• puree ziemniaczanego,
• rozgotowanych warzyw,
• śmietany, serów oraz tłustego mleka,
• baraniny, wieprzowiny oraz kaczki,
• miodów, dżemów, czekolady mlecznej,
• soli.

Osobom cierpiącym na cukrzycę nie zaleca się także pić alkoholu, gdyż hamuje uwalnianie się glukozy z wątroby. Spożywanie alkoholu może wiązać się z hipoglikemią.

Suplement diety dla cukrzyka

Dieta dla osób chorych na cukrzycę nie jest bardzo restrykcyjną dietą, niemniej jednak przestrzeganie jej w 100% nie jest zawsze możliwe. Dieta dla cukrzyków związana jest z rezygnacją z pewnych produktów żywnościowych, co może spowodować niedobory niektórych witamin i minerałów. Z tego względu w przypadku cukrzycy zaleca się suplementację preparatami, które umożliwiają normalizację poziomu cukru we krwi i jednocześnie dostarczają ważnych składników odżywczych. Suplementy diety dla cukrzyka powinny zawierać w składzie m.in.:

• chrom, który wspomaga normalizację glukozy we krwi,
• wyciąg z morwy białej – hamuje rozkład złożonych cukru, np. sacharozy, skrobii, do postaci prostych cukrów i pomaga utrzymać optymalny poziom cukru we krwi,
• witaminy B12, B6 i kwas foliowy – składniki te regulują poziom homocysteiny we krwi,
• selen, cynk, witaminy E i C – chronią organizm przed nadmiarem wolnych rodników.

Dieta pudełkowa cukrzyka

Dieta dla cukrzyków wyklucza niektóre produkty spożywcze, przez co codzienne komponowane menu może być uciążliwe. Posiłki powinny być zróżnicowane i zdrowe, a jednocześnie zawierać produkty o niskim indeksie glikemicznym. Codzienne zakupy oraz wymyślanie nowych dań, w szczególności dla osób zapracowanych, które nie mają czasu na samodzielne ich przygotowywanie, może stanowić nie lada wyzwanie.

Mając na względzie potrzeby osób chorych na cukrzycę, na rynku dostępna jest dieta pudełkowa dla cukrzyka. Warto skorzystać z tej opcji zwłaszcza w przypadku braku czasu na samodzielnie ich wymyślanie i gotowanie. Dieta pudełkowa tworzy codzienne posiłki na każdy dzień tygodnia w oparciu o szczegółowe i indywidualne wytyczne. Dzięki temu osoba chora na cukrzycę ma pewność, że spożywa zdrowe posiłki, które w żaden sposób nie zagrożą jej zdrowiu. Ponadto dieta pudełkowa wiąże się ze smacznymi potrawami i zróżnicowanymi, dzięki czemu nie jest nudna.

Żywienie osób, które chorują na cukrzycę powinno być przede wszystkim rozsądne. Najlepiej bazować na produktach o niskim i średnim indeksie glikemicznym, ponieważ pozwoli to na lepszą kontrolę glikemii. W chwili, gdy osobę chorą na cukrzycę najdzie ochota na coś, co jest mniej dozwolone w diecie cukrzycowej, należy skupić się na ładunku glikemicznym oraz ilości węglowodanów w określonej porcji. Warto pamiętać również o samokontroli i umiarze.