Blog

opublikowano 09.12.2020

Co warto wiedzieć o witaminie E

Potocznie nazywana jest witaminą młodości i płodności. Znajduje się w składzie niemal wszystkich wartościowych kosmetyków do twarzy – maseczek, olejków, kremów nawilżających oraz balsamów. Witamina E to bez wątpienia najbardziej popularny składnik produktów do codziennej pielęgnacji skóry, występujący jednak nie tylko w produktach chemicznych, ale również w codziennych pokarmach. Co to za związek i dlaczego tak bardzo potrzebujemy witaminy E?

Właściwości witaminy E

Witamina E to zbiorcza nazwa grupy substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, które wykazują charakterystyczne właściwości antyoksydacyjne. Chronią one ludzkie komórki przed działaniem wolnych rodników, które przyczyniają się do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów oraz przedwczesnego starzenia się skóry. Witamina E bierze także udział w czynnościach autoimmunologicznych, w procesach metabolicznych i w regulacji ekspresji niektórych genów oraz enzymów.

Naturalnie występująca w przyrodzie witamina E posiada aż osiem form chemicznych, które charakteryzują różne poziomy biologicznej aktywności. Alfa (α-) tokoferol to jedyna forma witaminy młodości, która spełnia ludzkie wymagania. Stężenie witaminy E pod postacią alfa-tokoferolu w surowicy zależy przede wszystkim od pracy wątroby, która pobiera składniki odżywcze z jelita, a następnie dokonuje resekcji alfa-tokoferolu za pośrednictwem dedykowanego białka.

Przyczyny niedoboru witaminy E

Choć u zdrowych osób niedobór witaminy E spotykany jest stosunkowo rzadko, istnieje kilka schorzeń, które mogą powodować deficyty tego ważnego dla organizmu składnika. Z reguły są to choroby z obszaru układu pokarmowego. Wynikają one najczęściej z upośledzonego wchłaniania witamin, które dobrze rozpuszczają się w  tłuszczach. Do najczęstszych przyczyn niedoboru witaminy młodości zalicza się w związku z tym:

• zespół tzw. jelita krótkiego,
• stan po wykonaniu operacji bariatrycznej żołądka,
• mukowiscydozę,
• schorzenia zapalne jelit, tj. choroba Leśniowskiego-Crohna;
• przewlekłe schorzenia dróg żółciowych,
• bardzo niską masę urodzeniową noworodków wynoszącą poniżej 1500 g.

Niedobór witaminy E – objawy i skutki

Witamina E choć słusznie nazywana jest witaminą młodości, jej działanie nie ogranicza się tylko do pielęgnacji skóry, włosów czy paznokci. Wpływa ona silnie na ogólne funkcjonowanie organizmu. Umiarkowane objawy deficytu witaminy E powodują między innymi:

• wypadanie włosów,
• wysuszenie i nadmierne rogowacenie naskórka,
• problemy z koncentracją,
• obniżona odporność,
• spadek libido,
• niedokrwistość,
• gorsze gojenie skaleczeń i ran.

Poważne niedobory witaminy E widać przede wszystkim w obszarze układu nerwowego. Najbardziej charakterystycznym z nich są zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej czyli ataksja. Deficyty witaminy młodości mogą też powodować uszkodzenia siatkówki oka oraz zaburzenia w funkcjonowaniu mięśni gładkich.

Nadmiar witaminy E – objawy i skutki

Witamina E świetnie rozpuszcza się w tłuszczach i tym samym jest magazynowana w tkance tłuszczowej oraz w nadnerczach. Jej nadmiar usuwany jest zwykle w trakcie naturalnych procesów, które zachodzą w ciele zdrowego człowieka, dlatego bardzo trudno jest przedawkować tę substancję. Nie zmienia to jednak faktu, że osoby suplementujące witaminę E powinny zachować ostrożność. Do nadmiaru witaminy E w organizmie można doprowadzić przyjmując ten przeciwutleniacz przez dłuższy czas w dawce minimalnej 1000 mg/dobę.

Nadmiar witaminy młodości daje mało specyficzne objawy, w tym zaburzenia w funkcjonowaniu jelit, bóle głowy, przewlekłe zmęczenie i ogólne złe samopoczucie, a także osłabienie mięśniowe.

Dawkowanie witaminy E

Normy zapotrzebowania na witaminę E ustalone zostały na poziomie wystarczającego spożycia i są one zależne przede wszystkim od wieku człowieka.

Średnia dzienna zalecana ilość witaminy wynosi:

• niemowlęta 7 – 12 mies. – 5 mg
• dzieci 1 – 3 lat – 6 mg
• dzieci 4 – 8 lat – 7 mg
• dzieci 9 – 13 lat – 11 mg
• dzieci 14 – 18 lat – 15 mg
• dorośli – 15 mg
• kobiety ciężarne – 15 mg
• kobiety karmiące – 19 mg.

Występowanie witaminy E

Witamina młodości jest dość szeroko rozpowszechniona w produktach spożywczych, które goszczą w codziennej diecie. Jej źródłem są jednak przede wszystkim pokarmy pochodzenia roślinnego. Można do nich zaliczyć m.in.

• nasiona słonecznika, dyni, sezamu
• orzechy i migdały
• kiełki nasion i zarodki zbóż
• warzywa
• otręby i płatki owsiane

Dobrym źródłem witaminy młodości są również pełnoziarniste produkty zbożowe takie jak makarony i pieczywo, a także kasze oraz zielone oliwki.